Toen ik zag dat deze casus was binnengekomen in de uitsprakenrubriek van Rechtspraak was mijn eerste reactie nogal 'duh!'. Waar is anders de hele regeling van CITES voor? Import- en exportdocumentatie zijn vereisten voor dieren die (enigszins) beschermd worden. De grizzlybeer is zo'n dier waarvoor dit geldt. Waarom zijn die documenten nodig? Dit is voornamelijk om de handel in dit soort dieren te beperken. Als je te veel grizzlyberen zou afschieten voor handelsdoeleinden, blijven er al snel geen beren meer over. CITES, waar veel landen lid van zijn, bepaalt tijdens conventies (op basis van wetenschappelijk onderzoek en (een vleugje) politiek) welke diersoorten beschermd moeten worden van handel en hoe erg de handel in die dieren ingeperkt moet worden. Dit wordt overigens ook voor plantensoorten gedaan.
Afijn, terug naar de casus. Het geval hier was dat een man een opgezette grizzlybeer zag op een markt in Canada. Het bedrijf waar zij werkt importeert producten uit Canada, het leek de man een mooie zet om de beer in te zetten als promotiemiddel voor haar bedrijf. Hij kocht de beer en liet het importeren naar Nederland. Er was alleen een probleempje; voor de beer was CITES-documentatie nodig voor een legale export vanuit Canada en een legale import in Nederland. Deze documenten ontbraken, waarop de douane maatregelen trof en de beer in beslag nam. De man was het hier niet mee eens en voerde, na een mislukte bezwaarprocedure, in een beroepsprocedure bij de rechter aan dat de maatregel van de douane niet terecht was. De rechter oordeelde echter anders; het was een terechte actie van de douane om maatregelen te nemen. De man voldeed niet aan de voorwaarden die het mogelijk maken om het transport achteraf legaal te maken (door achteraf de juiste documenten te krijgen) en dat hij de beer wilde gebruiken voor bedrijfsbelang woog niet zwaarder dan het belang van de douane om handhavend op te treden bij overtreding van de wet.
Wat we uit deze casus kunnen leren is dat je bij handel in dieren heel goed moet controleren of en welke documenten nodig zijn voor een legale in- of uitvoer. Handel in beschermde diersoorten is voornamelijk geregeld via CITES-regelingen. Via de website van het RVO is te controleren of je voor jouw geplande (ver)koop een vergunning moet aanvragen. Koop dus nooit spontaan (een product van) een dier!
