Op school leer je het, op carrièrewebsites lees je het. Je ontkomt er niet aan. Als je wat wilt bereiken in je leven moet je doelen stellen. En dan ook graag volgens de SMART formule. Maar waarom? Is het wel zinnig om doelen zo uitgebreid neer te kalken op papier? Of is het dikke bullshit om na uren hard nadenken eindelijk een lijstje te zien van 2 of 3 doelen?
Ik moest hier toch weer over nadenken nadat ik zelf weer in zo'n situatie zat. Ik moest leerdoelen bedenken voor mijn laatste stage. Meteen schakelde ik hulp in van vrienden en familie, want weet ik veel wat ik precies wil? Ik heb gewoon interesse in dingen. Als er een vacature is die interessant klinkt of ik zie dat ik het werk wel kan, dan reageer ik erop en doe ik mijn best om aangenomen te worden. Maar om nu daarna specifieke leerdoelen aan dat werk te gaan koppelen? Waarom kan je niet gewoon plezier hebben in het werk wat je doet? Waarom moet je altijd maar groeien en verbeteren? En waarom moeten we dat opschrijven en er een bepaalde tijd aan koppelen?
Vooral als het gaat over persoonlijke leerdoelen zie ik zelf het nut niet zo in om deze op een papiertje te schrijven. Waarom zou je aan alles een eindtijd moeten koppelen? Waarom moet je het concreet maken? Als je iets echt wilt, dan zorg je er zelf wel voor dat je er komt. Dat heet intrinsieke motivatie, een motor die je sowieso nodig hebt om ergens te kunnen komen met je carrière. Soms kom je daardoor opeens iets veel mooiers tegen. Of beland je opeens op een heel ander pad.
Ik kan mijzelf als voorbeeld geven. Via mijn opleiding en de wil om te gaan sporten, ben ik langzaamaan in triathlon gerold. Die sport beoefen ik nu al een jaar met veel liefde en ik weet dat er nog vele prachtige jaren gaan komen. Nooit wist ik dat vanuit de triathlon een grote passie - misschien nog wel groter dan triathlon zelf - voor het zwemmen zou ontstaan. Die passie is groot genoeg geworden om contact te hebben met een opleidingsinstantie en de opties voor een opleiding binnen de zwembranche te bespreken. Daarbij is het niet gebleven bij een 'oh wat leuk, dat kan dus' verhaal, maar hebben we serieus contact om ook daad bij het woord te voegen. Om dit paadje te bewandelen had ik alleen mijn motivatie nodig, hier is geen SMART doel aan te pas gekomen.
Het loslaten van SMART-doelstellingen geeft een hoop ruimte voor vrijheid en creativiteit. We willen overal controle over hebben tot op de laatste seconde. Laat dat nu eens varen en ga eens voor de verrassing. Neem die stageplek of baan eens aan zonder er meteen een handvol leerdoelen aan te koppelen. Begin er gewoon eens aan en kijk wat je tegenkomt. Vertrouw op je intrinsieke motivatie, die brengt je wel waar je ècht wilt zijn. Als je echt oprecht ergens interesse in hebt, dan vind je via je eigen motivatie wel een manier om op die plek terecht te komen. En die weg is in mijn optiek nog mooier en waardevoller dan een uitgekauwde leerdoel op papier die je móét bereiken.
En dan nu de vraag: hoeveel SMART-leerdoelen stellen we na onze studententijd nog daadwerkelijk op?
