Als genodigde had ik vandaag met wat andere studenten de eer om een aantal lijsttrekkers / fractievoorzitters van de landelijke politieke partijen te ontmoeten en het lijsttrekkersdebat live (via een scherm in een zaaltje ernaast) te volgen. Wat vond ik daar als een vaak toch wel wat kritische / sceptische / nuchtere kiezer nou van?
Politici kunnen best gezellig zijn, zeker als je vooraf even wat informeel met ze kan praten. Bijvoorbeeld met Seegers van de ChristenUnie. Dat ik dat ooit (en zo snel ook) in mijn leven zou meemaken had ik zeker niet verwacht. Op zich best wel gaaf om te kunnen zeggen dat je met deze belangrijke mensen een half uur in één zaaltje hebt gespendeerd. Aan de andere kant denk ik niet dat het een wereldramp zou zijn geweest als ik die kans nooit zou hebben gehad (en benut). Laten we het zo stellen dat het een interessante ervaring is en dat je dan toch van dichtbij ziet dat politici ook gewoon mensen zijn.
Gaswinning
Dan het debat zelf; vier thema's stonden centraal waar men in anderhalf uur over los mocht gaan. De aftrap werd gedaan met het thema gaswinning. Dit leeft natuurlijk erg in het noorden, al helemaal in Groningen! Ik was de draad al snel weer kwijt met de argumenten die over en weer vlogen. Als ik van tevoren geen Zondag met Lubach had gekeken over dit onderwerp, had ik überhaupt nooit een rode draad gevonden bij dit thema. Toch kwam er zo nu en dan een rake opmerking voorbij in klare taal. Zo gaf Buma (CDA) aan dat als de bubbel onder Den Haag had gezeten, de gaskraan allang was dichtgedraaid. Op een gegeven moment vertelde Asscher (PvdA) dat er volgend jaar zal worden geëvalueerd. Ja dat gaat zeker ook jaren duren voordat daar een nutteloos rapport uit komt. Ook een leuke suggestie kwam van Krol (50+). Als het aan hem ligt zal er een parlementaire enquête komen over waar het allemaal mis is gegaan. Ik vraag me af in hoeverre de gedupeerden zitten te wachten op dit soort dingen. Die willen gewoon dat de NAM betaalt en dat ze weer veilig kunnen wonen in hun huis.
Vluchtelingenopvang
Het tweede thema is het gevoelige onderwerp vluchtelingenopvang. Met de aftrap van Seegers (CU) dat de politiek de burger heeft overvraagd met de burgerwachten en de grote aantallen vluchtelingen in o.a. Ter Apel, barstte er weer eens een heftige discussie los met veel oud zeer. De opvang in Ter Apel moet worden opgedeeld als het aan Roemer (SP) ligt. Klaver (GroenLinks) wist de hele discussie die al jaren speelt mooi samen te vatten met de opmerking dat 'we er een soepzooitje van hebben gemaakt'. Hoewel ik het me niet meer kan herinneren, schijnt 2015 een beetje het dieptepunt te zijn geweest van de afgelopen jaren als het gaat om vluchtelingenopvang. Tenminste als ik Buma mag geloven op zijn woord dat 2015 zich niet mag herhalen.
Werkgelegenheid
Bij het derde thema, werkgelegenheid, leek Roemer sterk op te komen voor de noorderlingen door aan te geven dat ze al op veel gebieden hebben moeten knokken, ook als het gaat om werkgelegenheid. Nogmaals werden veel gebeurtenissen van de afgelopen jaren weer opgerakeld door verschillende politici. Een discussie tussen Asscher en Roemer was niet onmogelijk. Een discussie waarbij Asscher Roemer de mond snoerde door hem te zeggen dat hij stil moest zijn, maar Roemer bijval kreeg van Pechtold (D66) die een nieuwe aanval opende op Asscher. Doet me weer erg denken aan zo'n typische klas op de middelbare school, maar dan op een hoger niveau. Uiteindelijk wist Klaver het onderwerp af te ronden met de uitspraak dat er een helder economisch beleid moet komen. Als het aan mij ligt moet er gewoon meer werkzekerheid komen.
De ontevreden kiezer
Het laatste thema deed ook veel stof opwaaien; de ontevreden kiezer, is die terecht ontevreden? Asscher vindt van niet in ieder geval, wat Seegers nogal een vreemde reactie vond. Buma merkt mooi op dat het land na vier jaar Rutte-Asscher in een morele crisis is beland. Nu zo 5 weken voor de verkiezingen wist Rutte met zijn 'flip-flop' opeens twee miljard vandaan te toveren om te investeren in de arbeidsmarkt/zorg. Klaver ziet de oorzaak van de grote onzekerheid bij de kiezer in het punt dat de afgelopen jaren verkeerde politieke keuzes zijn gemaakt. En als het aan Klaver ligt hoeft de pensioen-leeftijd van hem en Krol in ieder geval niet verlaagd te worden naar 65 jaar. Roemer deed in deze discussie nog een duit in het zakje door aan te geven dat er tegenwoordig meer 'flut- en flexbanen zijn dan vaste banen'. Zijlstra (VVD) erkent dat veel mensen hebben gevoeld dat het kabinet de afgelopen jaren flink heeft ingegrepen in de economie. Zijn ze eindelijk wakker geworden bij de VVD of is dit weer zo'n poging om zieltjes te winnen met een (loos) goedmakertje?
De favoriete coalitie?
Tot slot werden de politici stuk voor stuk gevraagd met wie zij het liefst een coalitie zouden willen vormen. Zijlstra gaf aan blij te zijn als er al een coalitie komt (een teken van zwakte bij de VVD?), Buma nuanceert de vraag wat door aan te geven dat er geen favoriete coalities zijn. Pechtold was duidelijker: 'Niet met Wilders, die photoshoppen we eruit.'. Ook Klaver sluit een coalitie met de PVV uit, maar hij beloofde ook er alles aan te doen om de VVD buiten de deur te houden. Volgens Klaver is het tijd voor een progressief kabinet. Ook Roemer wil graag een zo links mogelijk kabinet. Tot slot ziet Asscher het wel zitten om met GroenLinks en SP een coalitie te vormen.
Al met al was het toch wel weer moddergooien en oud zeer oprakelen. Vooral weer herhalen wat er de afgelopen jaren is gebeurd en dat het anders moet. Gelukkig kwamen er ook wel wat ideeën en vooral idealen voorbij; punten waar de partijen zich hard voor (willen) maken. Als kiezer geloof ik niet zo erg in die verkiezingspraat. Ik heb al aardig wat loze beloftes voorbij zien komen en het vertrouwen in de politiek is ook bij mij gedaald. Maar we gaan het zien, wat ik in ieder geval wèl kan doen is dusdanig stemmen dat de partijen waar ik echt helemaal niks mee heb een kleinere kans hebben om een regering te vormen. De verschillende partijen hebben mij vandaag in ieder geval nog niet overtuigd om voor hen te stemmen omdat ze zulke geweldige ideeën hebben en deze ook daadwerkelijk zullen en kunnen realiseren. De zaal heb ik dan ook verlaten met precies dezelfde twijfel als waar ik vanmiddag mee binnenkwam.
